مدیریت زنجیره تأمین چیست؟

مدیریت زنجیره تأمین به معنی مدیریت جریان تولید کالاها و ارائه خدمات به مصرف کننده است و شامل کلیه فرایندهایی است که مواد اولیه را به محصولات نهایی تبدیل می کند. سیستم های مدیریت زنجیره تامین همواره تلاش می کنند تا با کمترین زمان و هزینه، بیشترین خدمت را با بهترین کیفیت به مصرف کننده عرضه کنند. به طور کلی، SCM تلاش می کند تا تولید، حمل و توزیع محصول را کنترل یا بهم پیوند دهد. با مدیریت زنجیره تامین، شرکت ها قادر به کاهش هزینه های اضافی و تحویل سریع و با کیفیت محصولات به مصرف کننده هستند. 

مفهوم مدیریت زنجیره تأمین (SCM) مبتنی بر این اصل می باشد که عملاً هر محصولی که به یک کاربر نهایی می رسد، نشان دهنده تلاش تجمعی چندین سازمان است. از این سازمان ها در مجموع به عنوان زنجیره تأمین یاد می شود. اگرچه مفهوم زنجیره تأمین از گذشته وجود داشته، اما اکثر سازمان ها فقط به آنچه در چارچوب داخلی شان رخ می دهد توجه می کنند. نتیجه این کار زنجیره های تأمین متلاشی شده و اغلب بی اثر است.

به کمک مدیریت موثر زنجیره تامین می توان به اهداف زیر دست پیدا کرد:
• یکسان سازی اهداف تولید کننده و مصرف کننده: به کمک زنجیره تامین ارتباط و اعتماد میان تولید کننده و مصرف کننده بهبود پیدا می کند. تولید کنندگان با توجه آمارها و تجزیه و تحلیل های موجود در سیستم شناخت و درک بهتری از نیازهای مصرف کننده خواهد به دست می آورد.

• پیگیری سریع مشکلات: زمانی که یک محصول از طرف مصرف کننده ها مکررا عودت داده می شود، با استفاده از دیتاهای ثبت شده در سیستم های زنجیره تامین می توان علت موضوع را به سرعت پیگیری کرد.

• پیش بینی های دقیق تر: به کمک تجزیه و تحلیل داده ها، تولید کنندگان می توانند با توجه به نیاز بازار و تقاضای مشتریان نرخ تولید را بیشتر و یا کمتر کند، به این ترتیب پیش از آنکه مشتری از تولید کننده ناامید شود می توانند، پیش بینی های لازم را انجام دهند.

• بهینه سازی قیمت به صورت پویا: با استفاده از نرم افزار های تحلیلی برای مثال می توان فروش محصولات فصلی را با حاشیه ایمن تری به انجام رساند زیرا محصولات فصلی ماندگاری محدودی دارند و در پایان فصل، این محصولات معمولاً یا از بین می روند یا با تخفیف های زیادی زیر قیمت به فروش می رسند. با استفاده از یک سیستم مدیریت زنجیره تامین کارا می توان قیمت ها را برای تأمین تقاضا به صورت پویا تنظیم کرد طوری هم تولید کننده و هم مصرف کننده از بتوانند معامله پر سودی داشته باشند.

• بهبود تخصیص موجودی: به وسیله ابزارها و نرم افزارهای تحلیلی، با پیش بینی میزان فروش و تقاضای بازار می توان برای تولید و انباشت کالا در انبار برنامه ریزی کرد بطوری که همواره سطح بهینه از کالاها برای پاسخگویی به نیاز مشتریان موجود باشد. علاوه بر این با استفاده از نرم افزارها و تجهیزات شناسایی خودکار می توان نظارت بسیار دقیقی روی ارسال سفارشات داشت به این ترتیب اشتباهات به میزان بسیار زیادی کاهش پیدا می کند.

هرچه مدیریت زنجیره تأمین یک شرکت بهتر و موثرتر باشد ، از اعتبار تجاری و پایداری طولانی مدت آن بهتر محافظت می کند.

• ارتباط: به کمک سیستم های مدرن مدیریت زنجیر تامین، داده های ساخت یافته از اینترنت اشیا و مجموعه داده های سنتی تر موجود از طریق ابزارهای ادغام با هم ادغام می شوند و ارتباط پیدا می کنند.

• همکاری و مشارکت: یکی از ویژگی های سیستم های زنجیره تامین ایجاد ارتباط و اتصال موثرتر بین اعضای زنجیره از تامین کننده گرفته تا لجستیک و حمل نقل می باشد. به کمک تکنولوژی های جدید 

• امنیت سایبری: زنجیره تأمین باید سیستم های خود را ایمن کند و از آنها در برابر نفوذ و هک های سایبری محافظت کند، به این ترتیب اطلاعات محرمانه کل سیستم به بیرون و رقبا نفوذ نمی کند.

• جامع: در سیستم های مدیریت زنجیره تامین موثر قابلیت های تجزیه و تحلیل با داده ها در زمان واقعی مقیاس بندی می شوند. به این ترتیب به کمک داده ها می توان به یک بینش جامع دست پیدا کرد و متعاقبا وجود تأخیر در زنجیره تأمین از بین خواهد رفت.

زنجیره تامین شامل تمامی فرآیندی تولید یک محصول از مواد اولیه تا نحوه ارسال برای مصرف کننده می باشد. قبل از شروع تولید هر محصولی در ابتدا نیاز به یک برنامه ریزی دقیق و داشتن یک برنامه مدون و استراتژی برای تولید است به گونه ای که با کمترین هزینه و زمان بتوان نیازهای اصلی مصرف کننده را برآورده کرد. اجزای زنجیره تامین شامل:

• تامین کننده: ایجاد ارتباط قوی با تامین کننده برای تامین مواد خام و مواد اولیه با کیفیت بسیار مهم است. یک ارتباط موثر شامل ثبت سفارش، حمل و نقل مواد اولیه بدون تاخیر و پرداخت می باشد.

• تولید: نظارت بر روی تمام مراحل تولید شامل تولید، تست، بسته بندی و آماده سازی برای تحویل در این بخش از زنجیره تامین انجام می شود.

• انبار: با توجه به نوع محصول، کالاها پس از تولید ممکن است مدت کوتاه یا طولانی در انبار نگهداری شود. امروزه سیستم های مدیریت انبار به گونه ای هستند که سطح موجودی را طوری نگه دارند تا محصولات در کمترین زمان ممکن از انبار خارج شوند تا شامل بالا رفتن هزینه نگهداری و انباشت نشوند.

• حمل و نقل و لجستیک: در فاز لجستیک سیستم مدیریت زنجیره تامین روی تحویل دقیق و به موقع محصول به مشتری نظارت دقیقی دارد. تاخیر در ارسال کالا به مشتری و ارسال اشتباه سفارش از جمله مشکلاتی هستند حتی با یک بار موقع ممکن است به از دست رفتن مشتری منجر شوند.

• ارجاع: ایجاد پروتکل ها و سیاست مرجوعی کالا نیز یکی از موارد مهمی است که در مدیریت زنجیره تامین مورد بررسی قرار می گیرد.